Sprawozdanie wstępne z audytu wewnętrznego pt.: "Organizacja oświaty" datowane na kwiecień 2018 roku zawiera niepokojące informacje o rekomendacji likwidacji jednej z ostródzkich szkół. A wszystko z oszczędności. Ten wariant na szczęcie nie został wdrożony a czas pokazał, że w szkole brakuje klas, nie uczniów.
Stan kontroli zarządczej w zakresie organizacji oświaty oceniono negatywnie
Celem audytu było:
- ocena kontroli zarządczej sprawowanej w zakresie organizacji oświaty, w szczególności uzyskanie zapewnienia, że działania podejmowane przez Burmistrza, w tym podległych mu kierowników, są efektywne,
- wydanie opinii Burmistrzowi w sprawie adekwatności, skuteczności i efektywności kontroli zarządczej w obszarze objętym niniejszym zadaniem audytowym.
Zidentyfikowano najistotniejsze ryzyko i sformułowano je jako:
- ryzyko ponoszenia nadmiernego kosztu, w tym kosztu niefinansowego, w celu wykształcenia absolwentów,
- ryzyko niegospodarnego wykorzystywania posiadanych zasobów.
Mocne strony kontroli nad organizacją oświaty:
- Dysponowanie bogatą bazą informacyjną na temat działalności jednostek oświatowych.
Celem organu prowadzącego szkoły miejskie jest zapewnienie optymalnej organizacji kształcenia, w tym zapewnienie jej jakości. Do realizacji tego celu niezbędne jest posiadanie stosownych informacji. W dużej mierze pochodzą one z jednostek oświatowych. Organ prowadzący agreguje je w zestawieniach tematycznych, z których w szybki i przystępny sposób można zapoznać się z wybranym problemem bez konieczności pozyskiwania tych informacji z dokumentów źródłowych. Dzięki temu interesariusze mogą od razu skoncentrować się nad analizowanym problemem bez wyszukiwania potrzebnych danych spośród innych informacji, które w tym przypadku mogą powodować rozproszenie uwagi. - Silna kontrola nad optymalnym wykorzystaniem zasobów kadrowych.
Zasoby ludzkie stanowią najważniejszy element w procesie kształcenia. Jednak z drugiej strony są one najbardziej kosztowne. Dlatego ważne jest zwrócenie uwagi na ich optymalizację. Polega ona na tym, że możliwie najmniejsza grupa pracowników obsługuje możliwie największe obszary prowadzonej działalności bez nadmiernego obciążenia obowiązkami i bez uszczerbku na jakości tej obsługi.
Testy audytorskie wykazały, że organ prowadzący posiada mocną kontrolę nad przedmiotowymi zasobami. Kontroluje stan zatrudnienia tak nauczycieli jak i pracowników kuchni, aby, przy jednoczesnym zapewnieniu legalności, była ona zoptymalizowana. Pod uwagę brana jest nie tylko sama kadra nauczycieli i pracowników, lecz również liczebność oddziałów klasowych i wynikające z tej liczebności podziały na grupy. Oceniając ten stan można wyciągnąć wniosek, że jest on efektywny i trudno go w dalszym ciągu optymalizować.
Słabsze strony kontroli nad organizacją oświaty:
- Niewspółmiernie wysokie wydatki na oświatę w stosunku do pozyskiwanej subwencji.
Subwencja oświatowa teoretycznie powinna zapewnić utrzymanie procesu kształcenia na poziomie podstawowym. Praktycznie jednak jest to trudne do realizacji. Dlatego, mając na względzie cel nauczania, jednostki oświatowe finansowane są nie tylko z przyznawanej subwencji, lecz również ze środków własnych, Z drugiej jednak strony nie powinno się dopuścić do nadmiernego finansowania oświaty, gdyż budżet Miasta jest ograniczony. Alokując nieadekwatnie wysokie środki w kierunku szkolnictwa zaniedbuje się pozostałe obszary, które również powinny być obiektem zainteresowania Miasta z racji pełnionej misji obsługi społeczności lokalnej. Testy audytorskie wykazały, że stopień pokrycia wydatków z subwencji jest trudny do przyjęcia i nie zapewnia efektywnej organizacji oświaty w tym zakresie. - Rozproszenie budynków w ramach tych samych szkół.
Wskutek przyłączenia gimnazjów do szkół podstawowych, w ramach reformy oświaty, dwie szkoły zostały powiększone o dodatkowe budynki. Zagospodarowano je uczniami klas starszych. Tym niemniej jednak doprowadziło to do rozproszenia zasobów kadrowych, a przede wszystkim do konieczności utrzymania dodatkowego majątku, w tym stołówek.
Odnosząc się do ryzyka wyartykułowanego na wstępie niniejszego sprawozdania, potwierdzono materializację ryzyka ponoszenia nadmiernego kosztu w celu wykształcenia absolwentów. Przejawia się ona poprzez niewspółmiernie wysokie wydatki w stosunku do pozyskiwanej subwencji.
Nie potwierdzono natomiast materializacji ryzyka niegospodarnego wykorzystania posiadanych zasobów i ponoszenia nadmiernego kosztu niefinansowego w celu wykształcenia absolwentów, Klient audytu10 dysponując bogatą bazą informacyjną na temat działalności jednostek oświatowych, ich potrzeb i możliwości, sprawuje silną kontrolę nad optymalnym wykorzystaniem jej zasobów, w szczególności zasobów kadrowych12. Tym nie mniej jednak w zestawieniu z istniejącym stanem faktycznym, zwłaszcza z rozproszeniem bazy lokalowej 3, ryzyka te są wciąż aktualne i z dużym prawdopodobieństwem spełnienia.
W celu poprawy efektywności organizacji oświaty rekomenduje się:
- Doprowadzić do tego, aby Szkoła Podstawowa Nr 3 i Zespół Szkolno — Przedszkolny Nr 4 dysponowały po jednym budynku i po jednej stołówce. Celem rekomendacji jest obniżenie kosztów funkcjonowania obu jednostek.
- Zastanowić się nad likwidacją Szkoły Podstawowej Nr 2 i ewentualnie podjąć działania w tym kierunku. Celem rekomendacji jest obniżenie wydatków na oświatę ogółem. Do Szkoły, o której mowa, uczęszcza coraz mniej uczniów. Przez to rosną koszty jej utrzymania. Co więcej, w jej sąsiedztwie zlokalizowane są inne jednostki oświatowe.
Wysłaliśmy do urzędu prośbę o udostępnienie całości audytu. Do sprawy będziemy wracać.
Aktualizacja 2019-02-22:
Oświadczenie Burmistrza Ostródy Zbigniewa Michalaka.
Szanowni Państwo,
21 lutego na portalu www.ostrodaonline.pl pojawił się artykuł zatytułowany "Mało uczniów - szkoła do likwidacji". Materiał ten oparty jest o sporządzony niemal rok temu, w kwietniu 2018r., audyt wewnętrzny pt. "Organizacja oświaty".
W związku z pojawiającymi się błędnymi interpretacjami wskazanego artykułu stanowczo dementuję informację, jakoby Szkoła Podstawowa nr 2 miała zostać zamknięta. Była to jedna z rekomendacji, która nie została i nie zostanie wprowadzona w życie.
Jednocześnie pragnę nadmienić, iż Szkoła Podstawowa nr 2 przez najbliższe 6 lat będzie miała zwiększającą się liczbę uczniów. Wskaźniki demograficzne potwierdzają, iż wykonany audyt był błędny i nie brał pod uwagę tychże wskaźników.
Chciałbym zapewnić wszystkich zatroskanych rodziców, uczniów oraz grono pedagogiczne, że żadna ze szkół na terenie Ostródy nie zostanie zamknięta.
Doceniam szerokie zainteresowanie tematem i niezwykle cenię sobie głos społeczności Miasta Ostróda wyrażany w debacie publicznej. Zawsze będę brał pod uwagę zdanie i opinie mieszkańców naszego miasta, gdyż wszyscy tworzymy Ostródę". Burmistrz Ostródy Zbigniew Michalak